Bị say nắng nên làm gì? Nguyên nhân và cách xử trí

Say nắng là một vấn đề sức khỏe phổ biến, đặc biệt là vào mùa nắng nóng, khiến cho cơ thể dễ bị ảnh hưởng nghiêm trọng nếu không được chăm sóc kịp thời. Hiểu biết về say nắng là vô cùng quan trọng để nhận diện và xử lý tình trạng này đúng cách. Nguyên nhân của say nắng thường do mất nước và điện giải mồ hôi quá mức trong khi bị nắng nóng. Triệu chứng có thể từ nhẹ như mệt mỏi đến nghiêm trọng như co giật và ngất xỉu. Vậy bị say nắng nên làm gì, bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về say nắng, giúp bạn tự bảo vệ sức khỏe một cách hiệu quả.

Say nắng là gì?

Say nắng (hay sốc nhiệt) là tình trạng thân nhiệt cơ thể tăng cao quá mức do tiếp xúc lâu với nhiệt độ cao hoặc vận động mạnh trong môi trường nóng ẩm, vượt quá khả năng điều hòa nhiệt của cơ thể. Khác với cảm nắng (kiệt sức do nóng), say nắng nghiêm trọng hơn, có thể gây tổn thương não và các cơ quan nội tạng, đòi hỏi phải cấp cứu y tế ngay lập tức.

Nguyên nhân dẫn đến say nắng

- Say nắng xảy ra khi cơ thể không thể điều hòa nhiệt độ, dẫn đến tình trạng thân nhiệt tăng cao đột ngột. Nguyên nhân phổ biến nhất là do tiếp xúc với nhiệt độ cao trong thời gian dài, chẳng hạn như làm việc, đi lại hoặc vui chơi ngoài trời nắng gắt mà không có biện pháp che chắn thích hợp. Ngoài ra, hoạt động thể chất gắng sức trong môi trường nóng ẩm như tập thể thao cường độ cao hoặc lao động nặng dưới trời nắng cũng dễ gây say nắng.

- Mất nước và điện giải do đổ mồ hôi nhiều nhưng không được bù đắp kịp thời cũng làm cơ thể khó làm mát. Mặc trang phục không phù hợp như quần áo bó sát, không thoáng khí hoặc màu tối càng khiến nhiệt lượng bị giữ lại.
- Một số yếu tố nguy cơ khác bao gồm: tuổi tác (trẻ em và người cao tuổi dễ bị ảnh hưởng hơn), các bệnh lý như tim mạch, tiểu đường, béo phì, sử dụng thuốc (thuốc lợi tiểu, thuốc chống trầm cảm...), và uống rượu bia hoặc chất kích thích – tất cả đều làm tăng nguy cơ mắc say nắng.

Dấu hiệu và triệu chứng của say nắng

Say nắng thường bắt đầu với các triệu chứng nhẹ nhưng có thể tiến triển nhanh chóng đến mức nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời. Triệu chứng ban đầu bao gồm đau đầu, chóng mặt, buồn nôn hoặc nôn, cảm giác mệt mỏi, uể oải. Người bị say nắng có thể có da đỏ, nóng và khô (đôi khi vẫn đổ mồ hôi), kèm theo cảm giác khát nước dữ dội.
Khi say nắng chuyển sang mức độ nặng, các dấu hiệu nguy hiểm có thể xuất hiện như sốt cao (trên 40°C), rối loạn ý thức (lú lẫn, mê sảng, co giật, thậm chí hôn mê). Người bệnh có thể thở nhanh, nông, nhịp tim tăng nhanh và mạnh, huyết áp tụt, da trở nên khô hoặc ẩm bất thường. Chuột rút cơ bắp cũng là dấu hiệu phổ biến.
Đây là tình trạng cấp cứu y tế, nếu không được can thiệp kịp thời có thể gây tổn thương vĩnh viễn các cơ quan hoặc tử vong. Việc nhận biết sớm và xử lý đúng cách là cực kỳ quan trọng.

Bị say nắng nên làm gì? Cách xử trí kịp thời

Khi gặp người bị say nắng, nguyên tắc quan trọng nhất là nhanh chóng hạ thân nhiệt và tìm kiếm sự trợ giúp y tế càng sớm càng tốt để tránh biến chứng nguy hiểm.
Các bước xử trí tại chỗ gồm:
- Di chuyển người bệnh ra khỏi khu vực nóng: Đưa vào nơi mát mẻ, thoáng khí như phòng có điều hòa, hoặc ít nhất là nơi có bóng râm.
- Nới lỏng hoặc cởi bớt quần áo: Giúp cơ thể tỏa nhiệt dễ dàng hơn, đặc biệt là quần áo bó sát hoặc không thoáng khí.
- Hạ nhiệt cơ thể bằng nhiều cách:
+ Chườm lạnh bằng khăn ướt hoặc túi đá đặt vào các vùng có nhiều mạch máu lớn như cổ, nách, bẹn.
+ Lau người bằng nước mát hoặc tắm/ ngâm mình trong bồn nước mát nếu điều kiện cho phép.
+ Sử dụng quạt hoặc điều hòa để tăng hiệu quả làm mát.
- Bù nước và điện giải (chỉ thực hiện khi người bệnh còn tỉnh táo và có khả năng uống):
+ Cho uống nước mát, dung dịch điện giải (như oresol) hoặc nước ép trái cây.
+ Tuyệt đối không dùng đồ uống có cồn, caffeine vì có thể làm tình trạng mất nước nặng hơn.
- Theo dõi và hỗ trợ y tế:
+ Gọi ngay cấp cứu 115 hoặc đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt.
+ Trong thời gian chờ cấp cứu, theo dõi sát các dấu hiệu sinh tồn như nhịp thở, mạch, mức độ tỉnh táo.
+ Nếu người bệnh bất tỉnh, đặt họ nằm nghiêng an toàn để tránh hít sặc nếu có nôn ói.

Biện pháp phòng tránh say nắng hiệu quả

- Hạn chế tiếp xúc với nắng nóng
+ Tránh ra ngoài trời vào thời điểm nắng gay gắt nhất, từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều.
+ Nếu phải ra ngoài, che chắn cẩn thận bằng mũ rộng vành, kính râm, quần áo dài tay màu sáng, thoáng mát.
- Bù đủ nước cho cơ thể
+ Uống đủ từ 2 đến 2,5 lít nước mỗi ngày, ngay cả khi không cảm thấy khát.
+ Tăng cường uống nước khi hoạt động thể chất hoặc ở trong môi trường nóng.
+ Hạn chế sử dụng rượu bia và các đồ uống chứa caffeine vì dễ gây mất nước.
- Điều chỉnh hoạt động thể chất
+ Tránh tập luyện thể thao cường độ cao hoặc lao động nặng dưới trời nắng nóng.
+ Nếu phải làm việc ngoài trời, nghỉ ngơi định kỳ tại nơi có bóng râm để cơ thể được làm mát.
- Chế độ ăn uống khoa học
+ Ăn uống đủ chất, tăng cường rau xanh và trái cây để bổ sung vitamin và khoáng chất, giúp tăng sức đề kháng.
- Mặc trang phục phù hợp
Chọn quần áo rộng rãi, thoáng mát, có khả năng thấm hút mồ hôi tốt và màu sáng để giảm hấp thu nhiệt.
- Lưu ý đặc biệt với nhóm đối tượng nguy cơ cao
Trẻ em, người già và người có bệnh nền (tim mạch, tiểu đường, béo phì) cần được chăm sóc và giám sát kỹ hơn trong mùa nắng nóng.

Say nắng là tình trạng nguy hiểm, có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được nhận biết và xử trí kịp thời. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách sơ cứu đúng cách là vô cùng cần thiết để bảo vệ bản thân và những người xung quanh. Đặc biệt, chủ động phòng tránh say nắng trong những ngày nắng nóng khắc nghiệt sẽ giúp giảm thiểu rủi ro đáng kể. Hãy chia sẻ những thông tin hữu ích này rộng rãi để cùng nhau nâng cao ý thức và bảo vệ sức khỏe cộng đồng hiệu quả hơn.

Có thể bạn quan tâm: Thực phẩm bảo vệ sức khỏe  Vernient - Viên uống cung cấp Albumin tăng sức đề kháng

Địa chỉ mua thuốc, thực phẩm chức năng uy tín, chất lượng, cam kết chính hãng tại:

• Đặt mua hàng trực tiếp từ website của công ty https://nhathuocso1v354.com.vn. 
• Đặt hàng Online tại Zalo 0919 654 189 - 1800 585 865
• Văn phòng công ty: Số 90- Lô C2 Khu Đô Thị Mới Đại Kim, Quận Hoàng Mai- Hà Nội. SĐT 0243 558 5014
• Giờ mở cửa: 08:00 - 17:00 từ Thứ 2 đến sáng Thứ 7 hàng tuần.