Thiếu máu khi mang thai cần bổ sung gì để mẹ khỏe?

Theo thống kê từ Bộ Y tế, khoảng 36,5% phụ nữ mang thai tại Việt Nam bị thiếu máu, chủ yếu do thiếu sắt. Tình trạng này không chỉ gây mệt mỏi, suy nhược, giảm sức đề kháng cho mẹ bầu mà còn làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, sinh non, thai nhẹ cân và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển trí tuệ của trẻ sau này. Vậy, thiếu máu khi mang thai cần bổ sung gì để mẹ khỏe và bé phát triển tốt? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những giải pháp dinh dưỡng và bổ sung vi chất cần thiết giúp mẹ bầu phòng ngừa và cải thiện tình trạng thiếu máu, từ đó đảm bảo một thai kỳ an toàn, khỏe mạnh cho cả mẹ và bé.

Thiếu máu khi mang thai: Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết

Thiếu máu là tình trạng khá phổ biến ở phụ nữ mang thai và có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả mẹ và thai nhi nếu không được phát hiện sớm. Dưới đây là những nguyên nhân chính và dấu hiệu nhận biết thường gặp mà mẹ bầu cần lưu ý.
Nguyên nhân gây thiếu máu khi mang thai
- Thiếu sắt
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Sắt đóng vai trò quan trọng trong việc tạo hemoglobin – thành phần chính của hồng cầu giúp vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Khi mang thai, cơ thể mẹ cần nhiều sắt hơn để tạo máu cho chính mình, nuôi thai nhi và hình thành nhau thai. Nếu không được bổ sung đầy đủ, mẹ dễ bị thiếu máu do thiếu sắt.
- Thiếu axit folic (folate)
Axit folic giúp sản xuất hồng cầu và đặc biệt quan trọng trong những tuần đầu thai kỳ để phát triển ống thần kinh của thai nhi. Việc thiếu hụt folate không chỉ gây thiếu máu mà còn làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh. Do đó, cần bổ sung axit folic từ trước khi mang thai.
- Thiếu vitamin B12
Vitamin B12 tham gia vào quá trình tổng hợp ADN và tạo hồng cầu. Mẹ bầu ăn chay lâu dài hoặc gặp vấn đề tiêu hóa có thể dễ bị thiếu loại vitamin này.
- Mất máu kéo dài
Rong kinh, trĩ xuất huyết, loét dạ dày... là những nguyên nhân tiềm ẩn gây thiếu máu trước và trong thai kỳ.
- Chế độ ăn uống không đầy đủ
Thực đơn hàng ngày thiếu đa dạng, không có đủ các thực phẩm giàu sắt, folate và vitamin B12 cũng dễ khiến mẹ bị thiếu máu.
- Mang đa thai
Khi mang song thai hoặc đa thai, nhu cầu tạo máu và dinh dưỡng của mẹ sẽ cao hơn, làm tăng nguy cơ thiếu máu.

Dấu hiệu nhận biết thiếu máu ở mẹ bầu
- Giai đoạn nhẹ: Mệt mỏi, uể oải,  da nhợt nhạt, xanh xao.
- Giai đoạn vừa: Niêm mạc nhợt (mắt, môi, móng tay), thở dốc khi vận động nhẹ, tim đập nhanh, hoa mắt, chóng mặt, khó tập trung, giảm trí nhớ, ù tai.
- Giai đoạn nặng: Chân tay lạnh, tê bì, rụng tóc nhiều, móng tay dễ gãy, có thể kèm theo đau ngực nhẹ.

Thiếu máu khi mang thai cần bổ sung gì?

Thiếu máu trong thai kỳ là vấn đề sức khỏe phổ biến ở phụ nữ mang thai, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến cả mẹ và thai nhi. Bên cạnh thăm khám định kỳ, việc bổ sung đúng dưỡng chất là chìa khóa quan trọng giúp cải thiện và phòng ngừa thiếu máu hiệu quả. Vậy thiếu máu khi mang thai cần bổ sung gì? Dưới đây là các giải pháp dinh dưỡng khoa học và an toàn mẹ bầu nên áp dụng.

Bổ sung sắt 

Sắt là thành phần chính tạo nên hemoglobin phân tử trong hồng cầu có nhiệm vụ vận chuyển oxy đến các cơ quan trong cơ thể. Khi mang thai, nhu cầu sắt của cơ thể mẹ tăng gấp đôi để đảm bảo đủ máu nuôi dưỡng thai nhi và hình thành nhau thai. Mẹ bầu có thể bổ sung sắt từ thực phẩm và viên uống.
- Nguồn sắt từ động vật (sắt heme) như gan lợn, gan bò, thịt bò thăn, cá hồi, trứng, hàu và ngao có khả năng hấp thu tốt hơn so với sắt từ thực vật. Đây là những thực phẩm rất giàu sắt và dễ sử dụng trong bữa ăn hằng ngày.
- Nguồn sắt từ thực vật (sắt non-heme) bao gồm đậu lăng, đậu đen, rau bina, cải xoăn, bông cải xanh, hạt bí, hạt điều và ngũ cốc nguyên hạt. Tuy nhiên, sắt non-heme hấp thu kém hơn, nên mẹ bầu nên kết hợp với thực phẩm giàu vitamin C như cam, quýt, ổi, dâu tây hoặc ớt chuông để tăng hiệu quả hấp thu. Đồng thời, cần tránh dùng trà, cà phê, sữa hoặc thực phẩm giàu canxi trong hoặc ngay sau bữa ăn chứa sắt, vì các chất này có thể cản trở quá trình hấp thu.

Viên sắt cần thiết khi chế độ ăn không đủ

Trong trường hợp chế độ ăn không đáp ứng đủ hoặc mẹ bầu đã được chẩn đoán thiếu máu, bác sĩ thường chỉ định bổ sung viên sắt. Mẹ bầu nên tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ về liều lượng và loại sắt phù hợp như sắt sulfat, sắt fumarat hoặc sắt gluconat. Khi uống sắt, mẹ nên dùng lúc bụng đói trước ăn 30 phút hoặc sau ăn 2 giờ để tăng khả năng hấp thu. Có thể dùng kèm nước cam thay vì nước lọc để tăng hiệu quả. Tránh uống cùng sữa, trà, cà phê hay các viên canxi. Trong quá trình sử dụng, một số tác dụng phụ có thể xảy ra như táo bón, buồn nôn hoặc phân có màu sẫm. Mẹ bầu có thể khắc phục bằng cách uống nhiều nước, bổ sung chất xơ, chia nhỏ liều trong ngày hoặc chuyển sang loại sắt khác nếu cần.

Axit folic – bảo vệ sự phát triển hệ thần kinh của bé

Axit folic (vitamin B9) không chỉ tham gia vào quá trình tạo máu mà còn đặc biệt quan trọng trong việc phát triển ống thần kinh của thai nhi trong những tuần đầu thai kỳ. Nếu thiếu axit folic, thai nhi có thể gặp các dị tật nguy hiểm như nứt đốt sống hoặc vô sọ. Mẹ bầu nên bắt đầu bổ sung axit folic từ trước khi mang thai ít nhất 1–3 tháng và tiếp tục trong 3 tháng đầu với liều khuyến nghị 400–800 mcg/ngày, tùy tình trạng. Axit folic có nhiều trong rau xanh đậm (như cải bó xôi, rau bina, măng tây), các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây có múi và quả bơ.

Vitamin B12

Vitamin B12 có vai trò quan trọng trong việc tổng hợp DNA và duy trì sự phát triển khỏe mạnh của tế bào máu. Thiếu B12 có thể khiến mẹ bị thiếu máu hồng cầu to – một dạng thiếu máu ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả mẹ và thai nhi. Vitamin B12 có nhiều trong các thực phẩm như thịt bò, cá, trứng, sữa và các chế phẩm từ sữa. Tuy nhiên, những mẹ bầu ăn chay trường hoặc thuần chay có nguy cơ thiếu B12 cao và cần bổ sung thông qua viên uống hoặc thực phẩm tăng cường theo hướng dẫn của bác sĩ. 

Các vi chất khác hỗ trợ tạo máu

Bên cạnh sắt, axit folic và B12, mẹ bầu cũng cần chú ý bổ sung các vi chất khác như:
- Vitamin C: giúp tăng hấp thu sắt non-heme, có nhiều trong trái cây tươi và rau củ.
- Vitamin A: hỗ trợ tạo hồng cầu, tăng cường miễn dịch (cần bổ sung đúng liều để tránh nguy cơ dị tật thai)
- Đồng và kẽm: tham gia vào quá trình chuyển hóa sắt, hỗ trợ tạo máu và phát triển thai nhi.
- Vitamin nhóm B (B1, B6...): giúp chuyển hóa năng lượng và hỗ trợ chức năng hệ thần kinh.

Chế độ ăn uống tổng thể khoa học

Để phòng và cải thiện thiếu máu, mẹ bầu cần duy trì chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ các nhóm chất: đạm, tinh bột, chất béo lành mạnh, vitamin và khoáng chất. Nên ăn đủ bữa, đa dạng thực phẩm và tránh các món ăn chế biến sẵn, đồ ngọt, nước ngọt có ga, rượu bia và các chất kích thích. Đồng thời, uống đủ nước (từ 2 đến 2,5 lít mỗi ngày) cũng giúp cải thiện tuần hoàn và hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.

Lời khuyên quan trọng cho mẹ bầu bị thiếu máu

Đối với mẹ bầu bị thiếu máu, việc tuân thủ chỉ định của bác sĩ là điều tối quan trọng. Hãy sử dụng đúng liều lượng, loại thuốc hoặc thực phẩm bổ sung đã được kê đơn và duy trì trong thời gian phù hợp. Tuyệt đối không tự ý tăng liều, ngừng thuốc hay đổi loại mà chưa có hướng dẫn y tế.
Mẹ cũng nên tái khám định kỳ để theo dõi chỉ số máu, đánh giá hiệu quả điều trị và điều chỉnh nếu cần thiết. Bên cạnh đó, duy trì lối sống lành mạnh như nghỉ ngơi đầy đủ, tránh làm việc quá sức, giữ tinh thần thoải mái và tập luyện nhẹ nhàng (đi bộ, yoga cho bà bầu...) cũng rất quan trọng để cải thiện tuần hoàn máu.
Ngoài ra, nên chủ động phòng ngừa các nguyên nhân gây thiếu máu khác như giun sán. Nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường hoặc triệu chứng thiếu máu trở nên nghiêm trọng, cần đến cơ sở y tế kịp thời để được kiểm tra và xử lý đúng cách.

Có thể bạn quan tâm: Ferrola- Ngăn ngừa và điều trị thiếu máu do thiếu sắt và acid folic

Địa chỉ mua thuốc, thực phẩm chức năng uy tín, chất lượng, cam kết chính hãng tại:

• Đặt mua hàng trực tiếp từ website của công ty https://nhathuocso1v354.com.vn. 
• Đặt hàng Online tại Zalo 0919 654 189 - 1800 585 865
• Văn phòng công ty: Số 90- Lô C2 Khu Đô Thị Mới Đại Kim, Quận Hoàng Mai- Hà Nội. SĐT 0243 558 5014
• Giờ mở cửa: 08:00 - 17:00 từ Thứ 2 đến sáng Thứ 7 hàng tuần.