Thuốc kháng sinh điều trị nhiễm khuẩn đường hô hấp và lưu ý khi sử dụng

Hệ hô hấp đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự sống, nhưng cũng dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus. Các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp, chẳng hạn như viêm họng, viêm phế quản hay viêm phổi, thường được điều trị bằng kháng sinh khi nguyên nhân là do vi khuẩn. Tuy nhiên, việc tự ý sử dụng kháng sinh không theo chỉ định của bác sĩ đang trở thành vấn đề đáng lo ngại, dẫn đến tình trạng kháng thuốc và các tác dụng phụ nguy hiểm. Bài viết này sẽ làm rõ tầm quan trọng của hệ hô hấp, vai trò của kháng sinh trong điều trị cũng như những hậu quả khi lạm dụng thuốc

Nhiễm khuẩn đường hô hấp là gì?

Nhiễm khuẩn đường hô hấp là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở các cơ quan thuộc hệ hô hấp, bao gồm mũi, họng, thanh quản, khí quản, phế quản và phổi. Nguyên nhân chủ yếu là do sự xâm nhập và phát triển của các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus, nấm hoặc ký sinh trùng. Đây là nhóm bệnh lý phổ biến trên toàn cầu, có thể gây ra các triệu chứng từ nhẹ đến nặng, thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Đặc biệt, trẻ em, người già và những đối tượng có hệ miễn dịch suy yếu thường dễ mắc bệnh hơn.

Phân loại nhiễm khuẩn đường hô hấp 

Nhiễm khuẩn đường hô hấp được chia thành hai nhóm chính dựa theo vị trí nhiễm trùng: đường hô hấp trên và đường hô hấp dưới. Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên (URTIs) xảy ra ở vùng mũi, hầu, họng và thanh quản, bao gồm các bệnh như cảm lạnh thông thường, viêm xoang, viêm amidan và viêm thanh quản. Trong khi đó, nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới (LRTIs) ảnh hưởng đến khí quản, phế quản và phổi, với các bệnh điển hình như viêm phế quản cấp tính, viêm phổi và đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Sự phân loại này giúp xác định rõ vị trí và mức độ nghiêm trọng của bệnh, từ đó hỗ trợ quá trình chẩn đoán và điều trị hiệu quả hơn.

Các tác nhân gây bệnh phổ biến

Nhiễm khuẩn đường hô hấp có thể do nhiều tác nhân gây ra, trong đó vi khuẩn, virus và nấm là những nguyên nhân phổ biến nhất. Virus chiếm tỷ lệ lớn các trường hợp nhiễm khuẩn, đặc biệt là ở đường hô hấp trên, với các loại virus cúm, Rhinovirus (gây cảm lạnh thông thường) và virus hợp bào hô hấp (RSV). Ngoài ra, nhiễm nấm ít gặp hơn nhưng có thể xảy ra ở những người có hệ miễn dịch suy yếu, chẳng hạn như nhiễm Aspergillus hoặc Candida.

Triệu chứng thường gặp của nhiễm khuẩn đường hô hấp

Triệu chứng của nhiễm khuẩn đường hô hấp có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Đối với nhiễm khuẩn đường hô hấp trên, các dấu hiệu thường gặp bao gồm sốt nhẹ hoặc cao, ho khan, nghẹt mũi, chảy nước mũi, đau họng và khàn tiếng. Một số trường hợp còn kèm theo nhức đầu, mệt mỏi và khó chịu toàn thân.
Trong khi đó, nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới thường biểu hiện bằng ho kéo dài có đờm (đờm có thể có màu vàng, xanh hoặc lẫn máu), khó thở, thở nhanh hoặc thở khò khè, đau ngực khi hít thở sâu, và sốt cao kèm ớn lạnh. Những triệu chứng này có thể xuất hiện riêng lẻ hoặc kết hợp, đòi hỏi sự quan sát kỹ lưỡng để phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Các loại kháng sinh thường dùng trong điều trị nhiễm khuẩn đường hô hấp

Penicillin V – Kháng sinh nhóm Beta Lactam

Penicillin V – Kháng sinh nhóm Beta Lactam Penicillin V là một kháng sinh thuộc nhóm Beta Lactam, thường được bác sĩ chỉ định để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp như viêm phổi, viêm họng, viêm amidan do liên cầu khuẩn nhóm A, và một số nhiễm trùng vùng hầu họng. Đây là thuốc điều trị hô hấp có phổ tác dụng hẹp, chủ yếu hiệu quả đối với vi khuẩn Gram dương, nhưng lại kém hiệu quả với vi khuẩn Gram âm hoặc vi khuẩn không điển hình như Mycoplasma hay Chlamydia. Khi sử dụng Penicillin V, cần lưu ý không dùng cho người có tiền sử dị ứng với thành phần của thuốc hoặc các kháng sinh khác trong nhóm Beta Lactam. Thận trọng đặc biệt được khuyến cáo đối với bệnh nhân mắc bệnh thận hoặc bệnh phenylceton. Đối với phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, chỉ nên sử dụng thuốc khi có chỉ định cụ thể từ bác sĩ để đảm bảo an toàn.

Azithromycin – Kháng sinh nhóm Macrolide

Azithromycin, thuộc nhóm kháng sinh Macrolide, là một lựa chọn phổ biến trong điều trị các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp do vi khuẩn. Điểm nổi bật của Azithromycin là thời gian bán thải dài, cho phép sử dụng liệu trình ngắn ngày, thường chỉ kéo dài 3-5 ngày. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thuốc không có hiệu quả đối với các trường hợp nhiễm virus. Không sử dụng Azithromycin nếu bệnh nhân có tiền sử dị ứng với thành phần của thuốc, và tuyệt đối không tự ý kết hợp với các kháng sinh khác mà không có chỉ định của bác sĩ. Lạm dụng thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, táo bón, đau bụng, và trong một số trường hợp hiếm gặp, có thể gây kéo dài khoảng QT trên điện tâm đồ, dẫn đến nguy cơ rối loạn nhịp tim, đặc biệt ở bệnh nhân có bệnh lý tim mạch. Ngoài ra, cần thận trọng với nguy cơ kháng thuốc, đặc biệt ở những khu vực có tỷ lệ kháng macrolide cao.

Amoxicillin – Kháng sinh nhóm Penicillin

Amoxicillin, một kháng sinh thuộc nhóm Penicillin, hoạt động theo cơ chế ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh, thường được sử dụng để điều trị các nhiễm khuẩn đường hô hấp trên như viêm tai giữa, viêm xoang, và một số trường hợp viêm phổi nhẹ. Để mở rộng phổ tác dụng, Amoxicillin có thể được kết hợp với acid clavulanic (như trong thuốc Augmentin) nhằm chống lại các vi khuẩn tiết beta-lactamase như Haemophilus influenzae hay Moraxella catarrhalis. Khi sử dụng, cần lưu ý không dùng thuốc cho người có tiền sử dị ứng với Amoxicillin hoặc có cơ địa dị ứng. Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú cần cân nhắc kỹ lưỡng và chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, không nên dùng Amoxicillin khi đang sử dụng biện pháp ngừa thai vì thuốc có thể làm giảm hiệu quả của thuốc tránh thai. Một tác dụng phụ cần lưu ý là Amoxicillin có thể gây phát ban da, đặc biệt ở bệnh nhân nhiễm virus EBV (tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn).

Lưu ý khi sử dụng kháng sinh điều trị nhiễm khuẩn đường hô hấp

- Tuân thủ đúng liều lượng và thời gian sử dụng
Khi sử dụng kháng sinh, cần tuân theo chỉ định của bác sĩ về liều lượng, thời gian và cách sử dụng. Điều này đảm bảo tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn gây bệnh, ngăn ngừa tái phát và ngăn chặn hình thành kháng kháng sinh.
- Không tự ý mua và sử dụng: 
Không nên tự mua và sử dụng kháng sinh mà không có chỉ định của bác sĩ. Một số nhiễm khuẩn đường hô hấp có thể do virus gây ra và không cần kháng sinh. Sử dụng sai có thể không chỉ vô ích mà còn gây hại.
- Tác dụng phụ có thể gặp và cách xử lý
Khi sử dụng kháng sinh, có thể gặp các tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, phát ban, đau dạ dày. Nếu gặp phản ứng dị ứng nghiêm trọng, cần ngừng dùng ngay và tìm kiếm sự giúp đỡ y tế. Đối với các tác dụng phụ nhẹ, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh liều lượng hoặc chuyển sang loại kháng sinh khác.
- Kháng kháng sinh và hậu quả
Sử dụng kháng sinh không đúng cách có thể dẫn đến kháng kháng sinh, làm giảm hiệu quả của kháng sinh trong tương lai. Điều này có thể làm khó khăn trong việc điều trị các nhiễm trùng nghiêm trọng hơn. Do đó, chỉ sử dụng kháng sinh khi cần thiết và theo chỉ định bác sĩ.
- Các đối tượng cần lưu ý khi dùng kháng sinh
+ Trẻ em: Cần cẩn thận về liều lượng và loại kháng sinh sử dụng, vì trẻ có thể gặp tác dụng phụ khác biệt so với người lớn.
+ Người già: Cơ thể người già có thể xử lý thuốc kém hiệu quả hơn, cần điều chỉnh liều lượng và thời gian sử dụng dưới sự giám sát y tế cẩn thận.
+ Phụ nữ có thai: Không nên tự ý dùng kháng sinh khi có thai. Một số loại kháng sinh có thể gây hại cho thai nhi, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn loại an toàn.

Có thể bạn quan tâm: Abuterol 30-Ambroxol 30mg và Clenbuterol 0.02 mg Thuốc điều trị các bệnh hô hấp

Địa chỉ mua thuốc, thực phẩm chức năng uy tín, chất lượng, cam kết chính hãng tại:

• Đặt mua hàng trực tiếp từ website của công ty https://nhathuocso1v354.com.vn. 
• Đặt hàng Online tại Zalo 0919 654 189 - 1800 585 865
• Văn phòng công ty: Số 90- Lô C2 Khu Đô Thị Mới Đại Kim, Quận Hoàng Mai- Hà Nội. SĐT 0243 558 5014
• Giờ mở cửa: 08:00 - 17:00 từ Thứ 2 đến sáng Thứ 7 hàng tuần.
• Địa chỉ Quầy thuốc Công ty: Quầy thuốc số 1- V354. Số 120 phố Đốc Ngữ. 
• Giờ mở cửa : Từ 09:00- 21:00 tất cả các ngày trong tuần.( Cả T7, CN)